Με τον όρο ενδομητρίωση χαρακτηρίζεται μια πάθηση κατά την οποία ενδομήτριο εμφανίζεται σε θέσεις έξω από τη μήτρα. Έκτοπες θέσεις συχνότερα εντοπίζουμε στις ωοθήκες, στο δουγλασειο, στους συνδέσμους της μήτρας, στα κοιλιακά τοιχώματα, στο έντερο την ουροδόχο κύστη, στην πύελο το επίπλουν την κυστεομητρική πτυχή κ.α
Συμπτώματα
Οι ασθενείς με ενδομητρίωση παρουσιάζουν:
- Έντονο πόνο κατά την περίοδο, που χειροτερεύει με την πάροδο του χρόνου.
- Χρόνιο βύθιο άλγος χαμηλά και πίσω στη λεκάνη.
- Πόνος κατά τη διάρκεια και μετά από σεξουαλική επαφή.
- Διαταραχές από το γαστρεντερικό όπως δυσκοιλιότητα που επιδεινώνεται κατά την περίοδο.
- Διαταραχές περιόδου με πιθανότητα μεσοκυκλικών αιμορραγιών.
- Υπογονιμότητα.
Διάγνωση
Η διάγνωση της ενδομητρίωσης γίνεται μετά από ιστολογική εξέταση βιοψιών που λαμβάνονται κατά την δίαρκεια λαπαροσκόπησης. Ισχυρή υποψία τίθεται με την υπερηχογραφική εικόνα μιας σοκολατοειδούς κύστεως στην ωοθήκη (εικόνα θαμβής υάλου) και με την άνοδο του δείκτη Ca 125.
Σταδιοποίηση ενδομητρίωσης
Η σταδιοποίηση της ενδομητρίωσης στηρίζεται στην τοπογραφία των βλαβών, το βάθος διήθησης στο όργανο που προσβάλουν, και στην πυκνότητα των συμφύσεων που δημιουργούνται. Μετά την τεική αξιολόγηση των παραπάνω κριτηρίων διαχωρίζουμε την ενδομητρίωση σε ελαφρά, μέτρια ή βαρια. Ο πόνος δεν αξιολογείται κατά την σταδιοποίηση της νόσου καθώς είναι δυνατό ασθενής μικρότερου σταδίου να αναφέρει πιο έντονο πόνο σε σύγκριση με ασθενή μεγαλύτερου σταδίου. Τα στάδια της ενδομητρίωσης ταξινομούνται ως εξής:
Στάδιο Ι (ελάχιστη)
Επιφανειακές αλλοιώσεις και πιθανώς μερικές συμφύσεις
Στάδιο ΙΙ (ήπια)
Επιπλέον, ορισμένες βαθιές βλάβες.
Φάση ΙΙΙ (Μέτρια)
Οπως και στο σάδιο ΙΙ με την προσθήκη εστιών στις ωοθήκες και περισσότερες συμφύσεις
Στάδιο IV (Σοβαρή)
Όπως και στο στάδιο ΙΙΙ με παρουσία μεγάλων εστιών και εκτεταμένων συμφύσεων.
Θεραπεία
Η θεραπεια της ενδομητρίωσης μπορεί να είναι χειρουργική ή και συντηρητική. Εντοπισμένες εστίες μεγάλου μεγέθους καθώς και κύστεις πάνω από 2.5 εκ πρέπει να αφαιρούνται χειρουργικά καθώς η φαρμακευτική αγωγή δεν δύναται να τις ελέγξει επαρκώς. Σε περιστατικά με ήπια ενδομητριώση η λαπαροσκόπηση θεωρείται επαρκής και δεν χρειάζεται συμπληρωματική αγωγή. Ασθενείς με μέτρια και με βαριά ενδομητρίωση συστήνεται νά λάβουν και συμπληρωματική αγωγή (αντισυλληπτικά δισκία, γεστρινόνη, δαναζόλη, Gn-RH ανάλογα)
